Met één klik op de knop toont Google miljoenen clichés, ideaal voor als je daar daadwerkelijk naar op zoek bent. Hoewel een cliché op z’n tijd heus niet zorgt voor een bloederige veldslag, laat dit mijn temperatuur zakken tot ver onder nul. Lekker resultaatgericht met een analytische twist en het liefst ook een hands-on sausje: termen die je in een vacaturetekst maar al te vaak terugziet. Wat er nu eigenlijk staat? Geen hond die het weet, waaronder ik.

Pijnlijk herkenbaar

De tijd dat alledaagse clichés je tot tranen toe lieten lachen en je haast deden stikken in je eigen enthousiasme… het is een tijd die al ver achter ons ligt. Na wat rondvragen op kantoor, wordt al snel duidelijk dat maar weinig mensen echt enthousiast worden van clichétermen. Maar is dat wel zo? Zijn sommige clichés niet gewoon heerlijk om te lezen?

Clichés zijn pijnlijk herkenbaar. Gebruik jij ze niet, dan doet je collega dat wel. Denk maar eens aan de volgende termen: ambitieus, dynamisch en een spin in het web. En dat terwijl we met een alfabet van maar liefst 26 letters echt wel genoeg combinaties kunnen creëren om een mooi synoniem te bedenken. Dus dat alternatief waarvan jij denkt dat het niet bestaat? Dat is er zeker wel.

Een cliché: een ultieme verleider of ….?

Een cliché kan de ultieme verleider zijn, en dan met name clichébeelden. Ga maar eens na: als je een cliché hoort of ziet waarvan de betekenis vaak hetzelfde is, voel je onbewust de bijbehorende emotie. Denk eens aan een pasgeboren hondje (it’s so fluffy) dat vrolijk op en neer springt. Heerlijk schattig, denk je. Misschien is het beestje achter de schermen wel helemaal geen lief ding, maar zit het nors in een hoekje en hapt het naar je vingers als je het wil aaien.

Maar ook in tekst wek je al snel een bepaalde emotie op met clichés. Meestal is dit bij mezelf irritatie als ik weer eens een woord lees dat ik al miljoenen keren in eenzelfde context heb gezien. Niet elk cliché heeft het in zich om te verleiden. Denk dus goed na voordat je een cliché gebruikt en bedenk of het daadwerkelijk toegevoegde waarde heeft.

De plek waar het krioelt van clichés

Waar hopen de meeste clichés zich op? In vacatureteksten. Waar deze teksten normaal gesproken flink moeten glimmen (je wilt immers uitblinken en die toffe collega vinden), zijn het doorgaans doffe parels die je zelfs je ergste vijand niet toewenst. Zoek je werk? Dan wordt het al snel pijnlijk duidelijk dat je eigenlijk willekeurig een vacaturetekst kunt lezen. Overal staat hetzelfde.

Vrijwel elke werkgever zoekt immers een creatief brein dat zelfstandig kan werken – maar óok in een team geweldig presteert – en daarnaast goed met mensen omgaat, proactief en flexibel is. Laten we eerlijk zijn: niemand zit te wachten op een slaapverwekkend karakter dat collega’s haat en niet bereid is om een uurtje langer te blijven.

We willen allemaal die toffe collega die elke ochtend een bakje koffie brengt en vraagt hoe ons weekend is geweest. Een collega die vier uur werk verzet in twee uur en ook tijd overhoudt voor een grap en een grol. En dat is enkel het karakter.

Vacatureteksten staan bomvol met clichés. Dit beperkt zich zeker niet alleen tot het omschrijven van een persoonlijkheid. Ook in de rest van de tekst is originaliteit ver te zoeken. “Herken jij jezelf in bovenstaand profiel?” is een ware dooddoener die je helaas in nogal wat vacatures terug ziet komen. En dat terwijl het eigenlijk heel eenvoudig is om hier iets unieks van te maken. Probeer deze call-to-action functiespecifiek in te richten door een nog niet benoemde taak of karaktereigenschap te gebruiken. Niets is vager dan “bovenstaand profiel”.

Lekker vaag… in een nieuw jasje

Het wordt tijd om bepaalde clichés overboord te gooien (nog zo’n cliché) en nu eens duidelijk te maken wat je écht zoekt in een nieuwe collega. Een beetje uitleg kan nooit kwaad. Dat creatieve brein dat je absoluut nodig hebt? Denk eens na waarom je juist deze creatieveling zoekt en verwoord dat duidelijk, bijvoorbeeld met een voorbeeld.

Betekent dat nu dat je alle clichés moet vermijden? Persoonlijk denk ik van niet. Het juiste cliché is een geduchte vijand in de strijd om nieuw talent. Clichés scharen zich het liefst achter nietszeggendheid en zijn af en toe een beetje flauw, maar hun aard is eigenlijk vlijmscherp. Wil je per se dat ene veilige woord gebruiken? Doe dat dan, maar zet het zo neer dat je als lezer geen nare smaak in je mond krijgt.

Te veel clichés maken je een luie schrijver. Gelukkig is ons TIC team verre van lui; samen met mijn collega copywriters stellen we een vacaturetekst op die zelfs jou doet twijfelen aan je droombaan. En die clichés? Die hanteren we alleen als dat ook echt lekker leest.

☎ +31 (13) 590 78 42
✉ info@hettichuis.nl
Volg ons en blijf op de hoogte!